HGAL
  HARİTA BİLGİSİ
 

Harita; Yeryüzünün tamamının veya bir bölümünün, kuşbakışı görünümünün belirli bir ölçek dahilinde küçültürülerek bir düzlem üzerine akratılmasına harita denir. Haritaların çizimi ile Kartoğrafya bilimi ilgilenir.

Bir çizimin harita özelliği taşıyabilmesi için;

* Kuşbakışı görünüm 
* Bir ölçek dahilinde küçültülmesi
* Bir düzlem üzerine aktarılması gerekir.

Bir düzlem üzerine aktarma yapılırken Dünya'nın şekline bağlı olarak harita çiziminde hatalar meydana gelir. Bu hataları en aza indirmek için projeksiyon yöntemleri geliştirilmiştir.

Projeksiyon Yöntemleri 

1- Silindirik Projeksiyon

Ekvator ve çevresi için uygundur. Ekvatordan uzaklaştıkça hata oranı artar. Hava ve deniz ulaşımı haritalarının hazırlanmasında kullanılır.

2- Konik Projeksiyon

Bozulmanın en az olduğu yerler orta enlemlerdir. Orta enlemlerden kutuplara ve ekvatora gidildikçe bozulma artar.

3- Düzlem Projeksiyon

Bu yöntem daha çok dar aanların ve büyük ölçekli haritaların çiziminde kullanılır. 


Yukarıdaki animasyonda ilk olarak Silindirik sonra Konik en sonda Düzlem projeksiyonu görebilirsiniz. Ayrıca İngilizce yazılarla ve ingilizce seslendirme ile İngilizcenizi de geliştirebilirsiniz.

Haritalar çizilirken dikkat edilecek hususlar:
* Haritanın kullanım amacı belirlenir.
* Çizimin yapılacağı alanın enlem ve boylamları belirlenir.
* Amaca uygun başlık konur.
* Ölçek belirlenir.
* Yön oku konur.
* Lejant ( Harita işaretleri)

ÖLÇEK
Haritalardaki küçültme oranına ölçek denir. Ölçeksiz çizimlere kroki adı verilir. Bir haritanın ölçeğiiki şekilde gösterilir.

1- Kesir Ölçek
Küçültme oranı 1/10.000 gibi kesirli sayılarla ifade edildiği ölçeklerdir. Payda gerçek uzunluğun kaç kez küçültüldüğünü gösterir.

2- Çizgi Ölçek
Eşit dilimlere ayrılmış bir doğru parçası üzerinde gerçek uzunluğun gösterildiği ölçek çeşitidir. Çizgi ölçeğin en büyük yararı harita, fotokopi ve fotoğraf yoluyla büyültülüp küçültüldüğünde çizgi ölçekte aynı oranda büyüyüp küçüleceğinden haritanın ölçeğinin bozulmasını önlemesidir.
ı-----ı-----ı-----ı-----ı-----ı-----ı
10     0         10     20     30      40      50 km

Çizgi Ölçeğin Kesir Ölçeğe çevrilmesi;

Ölçekte 0 dan sonra gelen sayıya çentikler arası 1cm olmak şartıyla; eğer ölçek km cinsinden verilmişse 5 sıfır ekliyoruz. Pay her zaman bir olduğundan bulduğumuz sayıyı paydaya yazarak kesir ölçeğe çevirebiliriz. 
km  - 5 sıfır
hm  - 4 sıfır
dam- 3 sıfır
m   - 2 sıfır
dm - 1 sıfır eklenir.

Örnek: Aşağıdaki çizgi ölçeği kesir ölçeğe çeviriniz. (Çentikler arası 1cm)
ı-----ı-----ı-----ı-----ı-----ı-----ı
10     0         10     20     30      40      50 km

0 dan sonra gelen sayı 10, ölçek km olarak ifade edildiğinden 10 a 5 sıfır ekliyoruz. 1000000. pay her zaman 1 olduğundan ölçeğimiz kesir ölçek cinsinden 1/ 1.000.000 olur.


HARİTA ÇEŞİTLERİ

A) KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE HARİTALAR

a) Genel Haritalar
   1- Siyasi ve İdari Haritalar
   2- Beşeri ve Ekonomik Haritalar
   3- Fiziki Haritalar

b) Özel Haritalar: Belirli bir konuda, o konunun uzmanları tarafından hazırlanmış haritalardır. Jeoloji, toprak, iklim, bitki örtüsü gibi konuların dağılışını ve özelliklerini yansıtan haritalardır.

UYARI: Bütün haritalardan yararlanarak;
           - Yön bulunur.
           - Konum belirlenir.
           - Alan hesaplamaları yapılır.
           - Yerel saat hesaplamaları yapılır.
           - Uzunluk hesaplamaları yapılır.
UYARI:- Profil çıkarma
           - Yükselti değerlerini bulma
           - Eğim hesaplama sadece fiziki haritalardan yararlanarak yapılır.

B) ÖLÇEKLERİNE GÖRE HARİTALAR

Haritalar, ölçeklerine göre 3 gruba ayrılır.

a- Büyük Ölçekli Haritalar
Ölçekleri 1/200.000'e kadar olan haritalardır. 
1/20.000'ne kadar olanlar Plan,
1/20.000 - 1/200.000 arasında olanlar ise Topoğrafya haritası olarak bilinir.

b- Orta Ölçekli Haritalar
Ölçekleri 1/200.000 - 1/500.000 arasındaki haritalardır. 

c- Küçük Ölçekli Haritalar
Ölçekleri 1/500.000 den daha küçük olan haritalardır. Atlaslarda kullanılan haritalar ve duvar haritaları küçük ölçekli haritalardır.


BÖH ile KÖH Arasındaki Farklar
Özellikler BÖH KÖH
Küçültme Oranı Azdır Fazladır
Gösterilen Alan Dardır Geniştir
Ölçeğin Paydası Küçük Büyük
Ayrıntı Fazladır Azdır
Hata Oranı Azdır Fazladır
Kağıt Üzerinde Kapladığı Alan Fazladır Azdır
İzohipsler Arası Yükselti Farkı Azdır Fazladır

UYARI: Bir yerin farklı ölçeklerde çizilen haritalarında gerçek alan, enlem,boylam dereceleri ile yükselti değerleri değişmez.


HARİTALARDA UZUNLUK VE ALAN HESAPLAMA

GERÇEK UZUNLUK: Harita uzunluğu x Ölçeğin Paydası

GERÇEK ALAN : Harita alanı x Ölçeğin paydasının karesi


 
  Bugün 12 ziyaretçi (20 klik) kişi burdaydı!  
 
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol